Wat maakt iemand een goede leider?

Wat maakt iemand een goede leider? Een veelgestelde vraag die in de loop van de tijd op talloze manieren is onderzocht en beantwoord. Waar leiderschap ooit vooral van bovenaf en autoritair was, leven we nu in een tijd waarin leiders prioriteit geven aan wat hun volgers nodig hebben en leiding geven met kwaliteiten als empathie, support en accountability.

Er is natuurlijk niet één juist antwoord op de vraag ‘wat maakt iemand een goede leider?‘, omdat dit sterk afhangt van de groep volgers en de situatie. Het zijn niet alleen de persoonlijke kenmerken van de leider die doorslaggevend zijn; die van de volgers ook. Daarnaast is de situatie bepalend en is de leiderschapsstijl hiervan afhankelijk.

Situationeel Leiderschap

In de jaren zeventig specificeerden managementconsultants Paul Hersey en Ken Blanchard het concept van situationeel leiderschap en ontwikkelden het verder. Ze gaven aan dat de effectiviteit van een leiderschapsstijl afhankelijk is van de situatie, en dat de situatie wordt bepaald door zowel de taakvolwassenheid (maturity) van de medewerkers als hun attitude.

Hersey en Blanchard maken daarom onderscheid tussen vier niveaus van taakvolwassenheid, of leiderschapsbenaderingen, die in hun Situationeel Leiderschap Model kunnen worden geplaatst:

• S1. Leiden: veel sturing door de leider en weinig steun; lage competentie en lage motivatie.
• S2. Begeleiden: veel sturing door de leider en veel steun; lage competentie en hoge motivatie.
• S3. Steunen: weinig sturing van de leider en veel steun; hoge competentie en lage motivatie.
• S4. Delegeren: weinig sturing van de leider en weinig steun; hoge competentie en hoge motivatie.

Succesvolle leiders zullen hun situationele leiderschapsstijlen moeten aanpassen aan de verschillende situaties en de geschiktheid van hun volgers of medewerkers.

Pad-doeltheorie

Een andere leiderschapstheorie die ervan uitgaat dat leiders flexibel zijn en hun leiderschapsstijl kunnen aanpassen aan de situatie, is de Pad-doel theorie (Path Goal Theory). Managementexperts Robert J. House en Terence R. Mitchell, die deze theorie ontwikkelden, maken ook onderscheid tussen 4 leiderschapsstijlen:

• Sturend leiderschap: de leider weet precies wat er gedaan moet worden en hoe. Medewerkers krijgen streng toezicht.
• Ondersteunend leiderschap: de leider besteedt veel aandacht aan de behoeften en het welzijn van de medewerkers. Medewerkers krijgen de ondersteuning die ze nodig hebben.
• Prestatiegericht leiderschap: de leider vertrouwt op het vermogen van de medewerkers en stelt uitdagende doelen, waarbij hij prestatie verwacht. Medewerkers werken zelfstandig en beschikken over een probleemoplossend vermogen.
• Participatief leiderschap: de leider werkt nauw samen met de medewerkers en betrekt hun ideeën en mening. Medewerkers zijn zeer betrokken en beschikken over specialistische kennis.

De Path-Goal Theory zorgt ervoor dat leiders de output van hun organisatie kunnen verbeteren door hun medewerkers te beïnvloeden en hen naar hun doel te begeleiden. Ze weten wat hun medewerkers motiveert en passen hun leiderschapsstijl daarop aan.

X en Y Theorie

Een andere leiderschapstheorie die aansluit bij het idee van het aanpassen van leiderschapsstijlen aan de hand van volgers of werknemers, is de X en Y Theorie van managementprofessor Douglas McGregor. McGregor stelt dat de stijl van leiderschap afhangt van de perceptie van de manager over mensen en hun capaciteiten.

Theorie X gaat uit van de veronderstelling dat mensen van nature lui zijn, werk zoveel mogelijk willen vermijden, geen verantwoordelijkheid willen nemen, geen ambitie hebben en het liefst onder toezicht staan. Theorie Y-management gaat ervan uit dat mensen van nature graag werken, zich willen inspannen in het besluitvormingsproces en gemotiveerd zijn om doelstellingen na te streven en een hoger niveau te bereiken.

Naast hun voorkeur voor een bepaalde leiderschapsstijl en het werk dat gedaan moet worden, zal een leider of manager dus kiezen voor Theorie X of Theorie Y. Deze twee theorieën zijn echter niet op één waarheid gebaseerd. Bovendien zien Theorie X-managers en Theorie Y-managers hun perceptie van mensen vaak bevestigd. Daarom moet een goede manager zich realiseren dat leiderschap het gedrag van medewerkers beïnvloedt.

Adaptief Leiderschap

Al met al laten bovenstaande theorieën zien dat aanpassingsvermogen een van de sleutelkwaliteiten van een goede leider is. Het belang hiervan wordt bevestigd in onderzoek van Ron Heifetz en Marty Linsky aan de Harvard University. Zij ontwikkelden de theorie rondom Adaptief Leiderschap, die zich richt op 4 dimensies die leiders helpen om zich beter voor te bereiden op en aan te passen aan onvoorspelbare bedrijfsomgevingen:

1. Navigeren in bedrijfsomgeving

Adaptieve leiders moeten onzekerheid omarmen en de organisatie aanmoedigen om naar nieuwe benaderingen te zoeken.

2. Leiden met empathie

Adaptieve leiders creëren een groepshouding in plaats van een sfeer van verdeel en heers. Ze begrijpen alternatieve perspectieven en ideeën en kunnen deze met anderen delen door door de ogen van anderen naar de organisatie te kijken.

3. Leren door zelfcorrectie en reflectie

Adaptieve leiders moedigen experimenten aan. Sommige experimenten zullen mislukken l, maar deze mislukkingen kunnen dienen als lessen voor de toekomst.

4. Win-win-oplossingen creëren

Een adaptieve leider waardeert platforms voor samenwerking en bouwt daarop voort. Het succes van een organisatie hangt vaak af van de betrokkenheid van een uitgebreid netwerk van belanghebbenden.

Jouw leiderschap verbeteren

Het is duidelijk dat er als leider verschillende leiderschapsstijlen en benaderingen zijn waaruit je kunt kiezen. Wat iemand tot een goede leider maakt, hangt af van verschillende factoren, zoals de groep en de situatie. Daarom is aanpassingsvermogen een essentiële waarde. Maar er zijn nog veel meer kwaliteiten en vaardigheden waarmee je rekening kunt houden als het gaat om goed leiderschap, zoals:

• Communicatie vaardigheden
• Probleemoplossend vermogen
• Emotionele intelligentie vaardigheden
• Authenticiteit
• Zelfdiscipline
• Overtuigingskracht
• Creativiteit
• Weerstand
• Empathie

Kijk eens op ons platform om meer te leren over de verschillende stijlen, kwaliteiten en vaardigheden in leiderschap. Lid worden van Toolshero geeft je onbeperkt toegang tot een uitgebreide database met praktische kennis om jouw leiderschapskwaliteiten te verbeteren, tegen een betaalbare prijs. Jij kiest, op basis van jouw behoeften.

Het kan bovendien nuttig zijn om jouw eigen leiderschapsstijl te verkennen om deze te maximaliseren, en om praktische leiderschapsvaardigheden op te doen in een online cursus, om zo een betere leider te worden. Bekijk de onderstaande online cursussen om te zien wat wellicht bij jou past. Veel succes, groei en voldoening gewenst op jouw leiderschapsreis!

Hulpmiddelen ter verdieping:

• What’s Your Leadership Style? – Cursus en Certificaat
• Leadership Mastery | Self-Discipline & Influence Skills – Cursus en Certificaat
• Mastering Adaptive Leadership – Cursus en Certificaat
• Practical Leadership Skills – Cursus en Certificaat
• The Emotionally Intelligent Leader – Cursus en Certificaat

Citatie voor dit artikel:
Baas, S. (2024). Wat maakt iemand een goede leider?. Retrieved [insert date] from Toolshero: https://www.toolshero.nl/blog/wat-maakt-iemand-een-goede-leider/

Oorspronkelijke publicatiedatum: 29/05/2024 | Laatste update: 29/05/2024

Wilt u linken naar dit artikel, dat kan!
<a href=”https://www.toolshero.nl/blog/wat-maakt-iemand-een-goede-leider/”>Toolshero: Wat maakt iemand een goede leider?</a>

Tags: Leiderschapsstijlen